Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013

Τα Γαλάζια Άνθη του Αγκίσαρου και το Γαλάζιο Πουλί (1550 π.Χ.)

Στην παραδοσιακή κρητική στιχουργία και λαϊκή τέχνη τα πουλιά κατέχουν κεντρικό ρόλο και κυρίως ο αετός. 
Στο περίφημο ριζίτικο, ο αετός βρίσκεται στο κέντρο ενός  χιονισμένου τοπίου, κάθεται σε ψηλό βουνό, πάνω σε χαράκι, μόνος, καημένος, βρεγμένος, χιονισμένος και παρακαλεί τον ήλιο ν’ ανατείλει, να λάμψει και να δώσει για να .......
απελευθερωθεί και ο ίδιος από τα δεσμά της φύσης και του χιονιού. Να πετάξει ελεύθερος, χαμηλά και μακριά.
Στη νωπογραφία που βρίσκεται στο παλάτι της Κνωσού συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο! 
Το πουλί απελευθερωμένο και σε ολάνθιστο ανοιξιάτικο τοπίο, δεν παρακαλεί αλλά χαίρεται τη ζωή. Η φύση δεν έχει υποτάξει τη ζωή. Την έχει λύσει από τα δεσμά του Χειμώνα. 
Το πουλί είναι ένα με τη φύση και περιτριγυρίζεται από ανθισμένα λουλούδια. Ο Χειμώνας έχει περάσει και η Άνοιξη με τις ορμές της έχει νικήσει. 
Το πουλί περήφανο ατενίζει το μέλλον, τον ουρανό ή κάποιο άλλο πουλί θηλυκό, το ίδιο κάνει. Μπορεί πάντως να πετάξει ελεύθερο. 
Κεντρικό νόημα της νωπογραφίας είναι οι μικρές χαρές (τα άνθη μαραίνονται γρήγορα) και τα βαθιά χρώματα της ζωής. 
 Το «Γαλάζιο Πουλί» βρίσκεται στην Οικία των Τοιχογραφιών στο πολυδαίδαλο παλάτι της Κνωσού. 
Η «Οικία των τοιχογραφιών» βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του ανακτόρου, στη νότια πλευρά του βασιλικού δρόμου. 
Μικρό σε μέγεθος κτίριο και απλό σε αρχιτεκτονική. Εντυπωσίασε από την πρώτη στιγμή που βρέθηκε με τις έντονες σε χρώματα και πλούσιες σε θέματα τοιχογραφίες του.
Οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν φυτικά χρώματα στην ζωγραφική τους και πάνω σε νωπό ακόμα κονίαμα. Έτσι το χρώμα διαχέονταν μέσα στο κονίαμα και η χρώση γινόταν μόνιμη και ανεξίτηλη. Τεχνική που χρησιμοποιήθηκε μεταγενέστερα και για το ζωγραφικό διάκοσμο εκκλησιών. 

Οι τοιχογραφίες της Κνωσού αποτελούν όχι μόνο μεγάλα και εντυπωσιακά δείγματα του προελληνικού πολιτισμού αλλά και ολόκληρου του ευρωπαϊκού πολιτισμού! 
Το «Γαλάζιο Πουλί» ανάμεσα σε βράχια, είναι ένα από τα πιο χαρούμενα θέματα των τοιχογραφιών και μια από τις νωπογραφίες που έχουν έντονη έκφραση φυσιοκρατίας. 

Χαρακτηρίζεται από μεγάλη ελευθερία στην απόδοση των περιγραμμάτων για να τονιστεί η ελευθερία του πουλιού σε συνδυασμό με τη συμβίωση στη φύση. 
Τα λουλούδια που επελέγησαν ως περιβάλλον, είχαν σίγουρα εντυπωσιάσει τους καλλιτέχνες είτε από θέμα ομορφιάς, είτε είχαν σχέση θρησκευτική με τους Μινωίτες. 
Ενώ τα μηνύματα είναι η χαρά της ζωής και η ελευθερία κυριαρχεί η αρμονία σε συνδυασμό με την ευτυχία. 
 Το λευκό βάθος σε πλήρη αντίθεση με τις έντονες χρωματικές επιλογές, εκτός από ηρεμία παραπέμπει και σε μεγαλείο, καλλιτεχνική επιλογή πρωτοφανής για την εποχή (1550 π.Χ.), μια και οι περισσότεροι πολιτισμοί, όταν ήθελαν να περάσουν μηνύματα ισχύος και μεγαλείου χρησιμοποιούσαν ως θέματα βασιλιάδες και θεούς και όχι ανέμελα γαλάζια πουλιά.. 
Η ένταση και η ζωντάνια τονίζονται με τα ανεξίτηλα και βαθιά χρώματα και μεταξύ των λουλουδιών διακρίνονται ίριδες, άγρια ρόδα και γαλάζια άνθη αγκισάρου. 
Είναι σίγουρο ότι η λαδανιά είχε προκαλέσει μεγάλη εντύπωση στους Αρχαίους Μινωίτες. 
Από τη μια τα ευαίσθητα μπλε-μωβ άνθη της που μαραίνονταν σε μια μέρα και από την άλλη η ρητίνη με το υπέροχο άρωμα η οποία εξάγονταν στην υπερδύναμη της εποχής, την Αίγυπτο των Φαραώ και έφερνε κέρδη στο παλάτι. 
Οπότε δεν θα την άφηναν έξω από τις αισθητικές τους επιλογές. Έτσι την συμπεριέλαβαν στα φυτά που παρουσιάζονται στο «Γαλάζιο Πουλί».

Δεν υπάρχουν σχόλια: