Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

Flail, το σύμβολο εξουσίας των Φαραώ ήταν λαδανηστήριο κατά τον P. E. Newberrry

Το crook και το flail του Τουταγχαμόν
Τα δύο βασικά σύμβολα εξουσίας των Φαραώ ήταν το Crook και το Flail (εικόνα δεξιά). 
Crook: Το crook heka) ήταν ένα σκήπτρο των Αιγυπτίων Φαραώ που παραπέμπει στη βέργα (βίτσα, μπαστούνι) των βοσκών και αποτελεί ενθύμιο της αρχαίας νομαδικής καταγωγής των Αιγυπτίων. 
Το όνομά του συσχετίζεται με το ρήμα HqA : εξουσιάζω, τα ουσιαστικά HqA και HqA.t : κυβερνήτης, και το ...


"θεϊκό" επίθετο HqA που σχετίζεται με τον Osiris. 
Με το Crook ο Φαραώ μετατρέπονταν σε ποιμένα των Αιγυπτίων. 
Αρχικά παρουσιάζονταν να κρατά στο χέρι του ολόκληρο το μπαστούνι ο θεός Anedjti. 
Αργότερα όταν έγινε βασιλικό σύμβολο οι διαστάσεις του μίκρυναν και το κρατούσαν οι Φαραώ, ως σύμβολο εξουσίας, μαζί με το flail 
Κατά περιόδους το κρατούσαν, ως σύμβολο εξουσίας και ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι. 
Flail ή flabellum (nekhakha) 
Το flail αποτελείται από μια κοντή λαβή με τρία διακοσμημένα σκέλη από χάντρες και φούντες. 

Ήταν αρχαίο σύμβολο της βασιλικής δύναμης και απεικονίζεται πάρα πολύ συχνά ως φαραωνικό έμβλημα, όπως στην απεικόνιση του "Βασιλιά του Βορρά" στην παλέτα Narmer (εικόνα δεξιά). 

Στα κείμενα των πυραμίδων προσδιορίζεται ο τρόπος που κρατά τα σύμβολά του ο θεός Sopdu :

"Το Flail είναι στο χέρι σου, το mks - σκήπτρο είναι από πίσω στο άλλο χέρι σου".

Η ιδέα να υιοθετηθεί το Crook ως σύμβολο των Φαραώ προήλθε από την αιγυπτιακή πεποίθηση ότι ο θεός είναι ποιμένας και υπεράνω όλων των ανθρώπων. 
Άρα και ο Φαραώ, επίσης ως θεός, ήταν ποιμένας του βασιλείου και μπορούσε να κρατά το χρυσό crook. 
 Πολλά βασιλικά σύμβολα είχαν την προέλευσή τους στην ημι-νομαδική κουλτούρα με τα βοοειδή, τους ταύρους και τα κατσίκια της Νοτίου Αιγύπτου.
Έχει επίσης αναφερθεί ότι το crook και το flail πριν υιοθετηθούν από τους Αιγύπτιους Φαραώ, ήταν εμβλήματα ενός προϊστορικού βασιλιά στο Δέλτα του Νείλου ο οποίος αναφέρεται ως Andjti ο Μοναδικός (ήταν για τους Ανατολικούς Αιγυπτίους, ότι ήταν ο Anubis για τους Δυτικούς).

Eνώ για το crook δεν υπάρχουν αμφιβολίες για την ποιμενική του προέλευση, υπάρχουν διαφωνίες για το flail. 

Αναφέρονται διάφορες θεωρίες για την προέλευσή του και για τους λόγους που υιοθετήθηκε ως φαραωνικό σύμβολο εξουσίας. 
Κάποιοι πιστεύουν ότι ήταν μυγοσκοτώστρα  κάτι που ακούγεται ως αστείο, απαραίτητο όμως εργαλείο για την Αίγυπτο. 
Έχει επίσης αναφερθεί ότι ήταν επίσης ποιμενικής προέλευσης και χρησιμοποιούνταν από τους βοσκούς των βοδιών για την καθοδήγησή τους. 

Ο διάσημος Βρετανός Αιγυπτιολόγος Percy Edward Newberrry (1868-1949) [εικόνα δεξιά], ο οποίος συμμετείχε στις ανασκαφές της πυραμίδας του Τουταγχαμόν, στη μελέτη του: The Shepherd's Crook and the So-Called "Flail" or "Scourge" of Osiris (Μάϊος 1929),  διαπιστώνει ότι το flail ήταν ένα αρχαίο λαδανηστήριο (ladanesterion), το εργαλείο δηλαδή που χρησιμοποιούνταν για να συλλέγεται ο αλάδανος, η ρητίνη από τα φύλλα του αγκίσαρου (cistus).

Να σημειωθεί ότι πολλοί Αιγυπτιολόγοι συμφωνούν με την άποψή του και δεν παραδέχονται ότι το βασιλικό σύμβολο ήταν .... μυγοσκοτώστρα! 

 Όσοι αμφισβητούν την θεωρία του P. E. Newberry αντιπροτείνουν ότι δεν υπήρχαν καθόλου αγκίσαροι (cistus) στην Αρχαία Αίγυπτο, αν και πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι φυσικά και υπήρχαν τα φυτά αυτά σε πολλές περιοχές της Αιγύπτου και των γύρω χωρών και από τα αρχαία χρόνια εξαφανίστηκαν!
 

1 σχόλιο:

John1965 είπε...

Εξαιρετικό άρθρο. Συγχαρητήρια! Μόνον που το φλαήλ δεν είναι.... μυγοσκοτωστρα, ούτε οτιδήποτε άλλο. Είναι μαστίγιο..